A
Ahid: (Turks: Ahid) Belofte, toezegging
Ahirat: (TR: Ahiret) Het hiernamaals, het rijk voorbij de zichtbare wereld
Ahl: (TR: Ehil – Ehl) Mensen, meester, lid van een bijzondere groep
Ahl al-Bayt: (TR: Ehl-i Beyt) De ‘familie van het huis’ of ‘gezin’ van Hz. Muhammed (saws). Inbegrepen zijn; Hz. Ali, Hz. Fatima, Hz. Hasan, Hz. Husseyn
Alim: (TR: Alim) Een geleerde in Ilm, wetenschappelijk kennis
Arif: (TR: Arif) Een Soefi op de Maqam van Marifat
Asfiya: (TR: Asfiya) De trouwe volgelingen van Allah die Hem dienen op de zuiverste manier en volgen strikt het voorbeeld van Hz. Mohammed (saws)
Ashab al-Qiram: (TR: Ashab-ı Kiram) Sahaba; de metgezellen, volgelingen, schriftgeleerde en familie van Hz. Muhammed (saws)
Awliya: (TR: Meervoud Evliya – Enkelvoud Veli) De heilige en vrienden van Allah. Enkelvoudige vorm is Wali
B
Barakat: (TR: Bereket) Zegening en overvloed, de genade van Allah
Beitullah: (TR: Beytullah) Een moskee, letterlijk ‘huis van Allah’ ; specifiek wordt de Kaaba in Mecca zo genoemd
Biath: (TR: Biyat) Bay’ah; een eed afleggen van trouwhartigheid aan een leider, specifiek aan een Soefi meester
C
Caliph: (TR: Halife) Opvolger voor een positie en/of verantwoordelijkheid. In de Islamitische traditie een opvolger die verantwoordelijk is voor het begeleiden van mensen op het pad naar Allah, naar het voorbeeld van Hz. Mohammed (saws)
D
Dhikr: (TR: Zikir) Herinnering; individueel of gezamenlijk de namen van Allah reciteren
E
Ehl-i Beyt: (zie Ahl al-Bayt)
F
Fana: (TR: Fena) Een stadium van mystieke ontwikkeling in de reis tot Allah; de gehechtheid aan de persoonlijkheid stopzetten, wat men in verschillende gradaties en diepte ervaren kan
Faqir: (TR: Fakir) Een Derwish; een Soefi op de weg van Faqr
Faqr: (TR: Fakr) Geen zijn hebben, geen bestaan, geen bezit van zichzelf maar van Allah; alles opgeven behalve Allah, geen bestaan zien in jezelf maar je onderwerpen aan Hem, tot realisatie gekomen dat dit zelf arm is voor altijd, leeg, genade in Aanwezigheid van Allah
Fazilat: (TR: Fazilet) Deugdzaamheid
Ferdaniyyat: (TR: Ferdaniyet) De ondeelbare Eenheid en Volmaaktheid van Allah
G
Ghaws – Ghaws al Azam: (TR: Gavs – Gavs ül Azam) Een grote Wali erkend als de grootste hulp van de helpers van de tijd die in het bezit is van de hoogste Maqam onder alle geschapen wezens
H
Halk: (TR: Halk) Het volk
Hadith – Hadith al-Sharif; (TR: Hadis – Hadis-i Şerif) De woorden en uitspraken van Hz. Muhammed (saws) vastgelegd door zijn metgezellen.
Hajj: (TR: Hac) De bedevaart naar Mecca
Haqiqah: (TR: Hakikat) De waarheid van Allah
Haqq: (TR: El Hakk) Goddelijke waarheid, werkelijkheid. Al-Haqq is èèn van de namen van Allah
Hirka: (TR: Hırka) Het symbool van uitreiking van de Murid gegeven door zijn Murshid
Hz.: (TR: Hz.- Hazret) De afkorting van Hazrat: letterlijk ‘Grote Aanwezigheid’, een geëerde titel gebruikt voor de naam van een waardig persoon
I
Ibadat: (TR: İbadet) Aanbieden van Allah
Ihlas: (TR: İhlas) Welgemeendheid
Ihsan: (TR: İhsan) Vriendelijkheid, gunst, edelmoedig, genade van Allah. In Tasawwuf de Maqam van schoonheid en genade; een Maqam waarin de persoon voortdurend Allah eerbied alsof hij Hem ziet
Ilm: (TR: İlim) Wetenschappelijk Kennis
Imam: (TR: İmam) Een leider in de Moslim gemeenschap die voorbeeldfunctie heeft in het volgen van Hz. Mohammed (saws) op het pad van Allah
Iman: (TR: İman) Geloof zonder twijfels
Irfan: (TR: İrfan) Kennis verworven door ervaring
Irshad: (TR: İrşad) Begeleiding op de weg van volwassen wording
J
Jabarrut: (TR: Ceberut) Het rijk tussen de zichtbare wereld en het rijk van ‘Malaqut’
K
Kafeer: (TR: Kafir) Een persoon die de eenheid en het bestaan van Allah ontkent
Keramat: (TR: Keramet) Een uitzonderlijke openbaring uitgevoerd door de Awliya. (Wonders komen voor via profeten terwijl keramat via de Awliya voorkomt)
L
La ilaha ill’Allah: Een uitdrukking die vertaald kan worden als ‘Er is geen andere god dan Allah’, ‘Er is geen andere waarheid dan Allah’, ‘Er is geen godheid waard aanbeden te worden dan Allah’
M
Maqam: (TR: Makam) Een spirituele positie van een Soefi. Het geeft de lange weg aan wat gevolgd is om samen met Allah te zijn.
Malaqut: (TR: Melekut) De onzichtbare rijk van engelen en goddelijke zielen
Marifat: (TR: Marifet) Term gebruikt door Soefis voor de mystieke intuïtieve kennis van spirituele waarheid die men heeft bereikt door exstatische ervaring.
(ipv. rationeel verworven) Een niveau op de weg van de Soefi
Massiva: (TR: Masiva) Een massa aan wereldse zorgen en bezigheden die de bewustzijn versluieren voor de aanwezigheid van Allah
Muezzin: (TR: Müezzin) De persoon die de taak heeft om de Azan te reciteren, de roep voor het gebed
Muhabbat: (TR: Muhabbet) De liefde en intimiteit van Allah
Mumin: (TR: Mümin) Gelovige, specifiek gelover in Allah
Murid: (TR: Mürid) Een leerling die zich heeft toegewijd aan een Murshid in een Tariqah van Soefisme
Murshid: (TR: Mürşid) Een Soefi leraar volledig gewijd door de afstamming van een Tariqah om de Murids te begeleiden en te onderwijzen op het pad van de Soefisme
N
Nafs: (TR: Nefs) De ‘vals zelf’ of de individuele persoonlijkheid wat moet worden verzuiverd, verfijnd en overstegen op iemands pad naar Allah
Q
Qiblah: (TR: Kıble) De richting waar Moslims zich naar toedraaien tijdens de gebeden en Salat, de richting van de Kaaba in Mecca
(qs): (TR:(ks)) Het is de afkorting van ‘quddesa sirruhu’, wat letterlijk betekent ‘Moge zijn rustplaats rein blijven’
Qull: (TR: Kul) Een dienaar van Allah
Qutub: (TR: Kutub) Een volmaakte mens die de goddelijke hiërarchie leidt als een onfeilbare en vertrouwde geestelijke leider; De grootste Murshid onder de Murshids van de tijd
R
(ra): (TR:(ra)) De afkorting van ‘radiallahu anhum’ wat letterlijk betekent; ‘Moge Allah tevreden zijn met hem’
Rabb: (TR: Rabb) Heer, Instandhouder. Al-Rabb is een van de namen van Allah.
Ramadan: (TR: Ramazan) De maand van het vasten, wat samenvalt met de datum waarop de Quran voor het eerst werd onthult
S
Safa: (TR: Safa) Zuiverheid, oprechtheid, helderheid
Sahaba: (TR: Sahabe) De metgezellen van Hz. Muhammed (saws)
Salaamat: (TR: Selamet) De veiligheid en bescherming van Allah
Salat: (TR: Namaz) Het rituele gebed van Islam wat vijf keer per dag wordt uitgevoerd, ook bekend als Namaz
(saws), (sa): Een afkorting van ‘salla Allahu alaihi wa-sal-lam’, wordt gebruikt na het horen, zeggen of schrijven van de naam van de Profeet Hz. Muhammed (saws). Het betekent ‘ Allah’s vrede en zegen zij met hem’. In het NL (vzmh) of (zvmh)
Sayyid (mannelijk), Sayyide (vrouwelijk): (TR: Seyyid – Seyyide) Een afstammeling van een familielid van Hz. Muhammed (saws)
Sema: Dhikr begeleid door muziek en in sommige gevallen wervelen.
Seyr-u Süluk: (TR: Seyrü Süluk) De Soefi pad gevolgd door een Murid met begeleiding van een Murshid, wat leidt tot verbonheid met Allah
Shariah: (TR: Şeriat) De etnische en de morele code gebasseerd op de Quran en de Soennah. De eerste niveau van de Soefi pad
Sheikh: (TR: Şeyh) (zie ‘Murshid’ voor de betekenis in Soefisme)
Sırr: (TR: Sır) Geheim, kostbare kennis
Sirat: (TR: Sırat) as-Sirat; De brug wat men zal oversteken na haar/zijn overlijden op de dag van Qiyamat (De Dag Des Oordeels)
Sohbat: (TR: Sohbet) Gesprek, specifiek als een oefening van uitwisseling en begeleiding tussen de Soefis
Sunnah: (TR: Sünnet) Het ‘pad’ of ‘voorbeeld’ van Hz. Muhammed (saws), dwz. Wat hij deed of zei of overeengekomen is tijdens zijn leven
T
Taqwa: (TR: Takva) Onthouden; vroomheid: alles vermijden wat men niet leidt tot Allah
Tariqah: (TR: Tarikat) Letterlijk ‘weg’ of ‘pad’; een school van het Soefisme. Voorbeelden van de Tariqah zijn o.a. De Rifai, De Qadiri and De Mevlevi
Tasawwuf: (TR: Tasavvuf) Soefisme; een manier van leven waarin een diepere identiteit wordt ontdekt en ervaren. Deze diepere identiteit of de essentiële zelf heeft bekwaamheid van bewustzijn, beweging, creativiteit en liefde die ver boven de vermogen van de oppervlakkige persoonlijkheid uitsteekt
Tawaqqul: (TR: Tevekkül) De bewuste stat van overgave aan Allah
Tawhid: (TR: Tevhid) De Eenheid van Allah of het geloof in Goddelijke Eenheid. Een van de fundamentele leerstellingen van de Islam
U
Ummah: (TR: Ümmet) Gemeenschap, mensen; specifiek de volgelingen van Hz. Muhammed (saws)
W
Walayat: (TR: Velayet) De bewaking, de vriendschap, de leiding, de bescherming van Allah; de Maqam van de Awliya
Wali: (TR: Veli-Evliya) Een heilige en een vriend van Allah. Een van de mooiste namen van Allah. De meervoudsvorm is Awliya
Wird: (TR: Vird) Dagelijkse oefening van verering
Z
Zahid: (TR: Zahid – Zahit) Een persoon die ‘Zuhd’ uitoefent
Zhikr: (zie Dhikr)
Zuhd: (TR: Zühd) Ascetisme in het belang van het houden van de geest-lichaam-ziel zuiver voor de aanwezigheid van Allah